กราฟแท่งเทียน หรือ Candlestick คือ กราฟประเภทหนึ่ง เหมาะสำหรับใช้ดูความเคลื่อนไหวของราคาหุ้น กราฟแท่งเทียนถูกคิดค้นขึ้นโดยชาวญี่ปุ่นที่ชื่อว่า Munehisa Homma ในช่วง ค.ศ. 1850

และถูกเผยแพร่ไปสู่ชาวตะวันตก โดยนาย Steve Nison ผู้เขียนหนังสือเรื่อง “Japanese Candlestick Charting Techniques”  กราฟแท่งเทียน ได้รับความนิยม และถูกนำมาใช้แทน กราฟแบบเส้นแบบเดิม เพราะมันสามารถบอกรายละเอียดของข้อมูลราคาได้มากกว่า นี่เป็นตัวอย่างของกราฟแท่งเทียนครับ

ลักษณะของแท่งเทียน
แท่งเทียนจะประกอบไปด้วย ราคาเปิด Open , ราคาปิด Close , ราคาสูงสุด High และ ราคาต่ำสุด Low ในช่วงเวลาที่กำหนด ( แท่งเทียน ที่ใช้ใน SET-SPY นั้น 1 แท่งเทียน จะเท่ากับ การเปลี่ยนแปลงราคา ใน 1 วัน )  เราเรียกลำตัวของแท่งเทียน (ส่วนสีเขียวและสีแดง) ว่า “Body” มันคือส่วนต่างของ ราคาเปิดและราคาปิด ถ้าแท่งเทียนเป็น สีเขียว แสดงให้เห็นว่าราคาปิด สูงกว่า ราคาเปิด  กลับกัน แท่งเทียน เป็น สีแดง แสดงให้เห็นว่า ราคาปิด ต่ำกว่า ราคาเปิด ( กราฟของบางที่อาจใช้ สีขาว แทนขึ้น  และ สีดำ แทนลง ก็ได้ครับ ไม่ต่างกัน )  ส่วน เส้น ด้านบน และ ด้านล่าง เราเรียกว่า “Shadow” หรือ “ไส้เทียน” ใช้บอกราคาสูงสุด และต่ำสุด ของวัน เราใช้แท่งเทียน เพื่อบอกข้อมูล จุดสำคัญๆ ของราคา โดยไม่สนใจว่า ภายในวัน ราคาจะวิ่งขึ้นลง อย่างไร

รูปแบบต่างๆ ของ แท่งเทียน
แท่งเทียน 1 แท่ง อาจมีรูปร่างแตกต่างกันครับ ซึ่งสามารถบ่งบอกความหมายบางอย่างได้ดีเลย
ตัวอย่างเช่น อันที่ 1 และอันที่ 2 เป็นการ ขึ้น และ ลง แบบปกติ ของกราฟหุ้น โดยทั่วไป ครับ แต่ถ้าเกิดตัว Body ยืดมากๆ  อย่างอันที่ 3 คือ เปิดที่ราคาต่ำสุดเลย แล้ววิ่งขึ้นไปปิดที่จุดสูงสุดเลย หมายความว่า ขึ้นแรงมาก และ อย่างอันที่ 4 หมายความว่า ลงแรงมาก เป็นต้น ครับ
ส่วน อันที่ 5 6 และ 7 อันนี้ เค้าเรียกว่า “โดจิ” ครับ คือ ราคาวิ่งขึ้น วิ่งลง ค่อนข้างมาก แต่สุดท้าย ก็กลับมา ที่จุดใกล้ๆ เดิม  หมายถึง เกิดความสับสน ลังเล มีการ ขาย-ซื้อ เปลี่ยนไปมา จะลงก็ไม่ลง จะขึ้นก็ไม่ขึ้น ( สีเทา คือ ปะป๊าหมายถึง จะเป็นสีเขียว หรือสีแดง หรือจะ เท่ากันจนเป็นเส้น เลยก็ได้ ) แท่งเทียนลักษณะนี้ (อาจ)จะเป็นจุดเปลี่ยน ของทิศทางราคาได้ครับ ต้องลองฝึกสังเกตดู

การจัดเรียงของแท่งเทียน ( Candlestick Pattern )ข้อดี ของกราฟแท่งเทียนอีกอย่างหนึ่งก็คือมันมีทฤษฏี เกี่ยวกับ การจัดเรียงของแท่งเทียนแบบต่างๆ ซึ่งจะช่วยให้เราคาดการณ์อนาคตประกอบการตัดสินใจได้ดียิ่งขึ้นครับ ตัวอย่างของการจัดเรียง ดูจากรูปภาพด้านล่างเลยครับ

จากภาพ เราจะเห็นว่าการจัดเรียงของแท่งเทียนในแบบต่างๆ จะมีชื่อเรียกและความหมายต่างกันครับ
ยกตัวอย่าง เช่น ตัวที่ขีดเส้นใต้สีชมพูเอาไว้ 
Bullish Grave Stone Doji : หมายถึงราคาลง ลง แล้วเจอลบแรง แล้วเจอหลุมศพ  ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ขึ้น
Hammer : หรือ ค้อน หมายถึง ราคา ลง ลง แล้วเจอค้อน  ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ขึ้น
Inverted Hammer : หรือ ค้อน หมายถึง ราคา ลง ลง แล้วเจอค้อน กลับด้าน  ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ขึ้น
Bearish Grave Stone Doji : หมายถึง ราคาขึ้น ขึ้น ขึ้น เจอบวกแรง เจอหลุมศพ  ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ลง
Shooting Star : หรือ ดาวรุ่ง หมายถึง ราคาขึ้น ขึ้น แล้วเจอ โดจิลง แบบนี้ ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ลง
Hanging Man : หรือ แขวนคอ หมายถึง ราคาขึ้น ขึ้น แล้วเจอ โดจิขึ้น แบบนี้ ต่อไป จะเปลี่ยนเป็น ลง
ประมาณนี้ เป็นต้นครับ
การอ่าน Pattern ของกราฟแท่งเทียนเป็นศิลปะ มีรายละเอียดมาก ต้องเรียนกันเป็นคอร์สใหญ่ แถมยังต้องใช้ ประสบกาณ์ และความชำนาญ ส่วนตัว มากจริงๆ เราเรียนรู้แค่เล็กๆน้อยๆ แล้วไปตีความผิดๆถูกๆไป ก็จะเสี่ยงทำให้เข้าเทรดแล้วเสียหายได้นะครับต้องระวัง หวังว่าทุกท่านจะอ่านเพื่อทบทวนและได้ความรู้เพิ่มเติมจากตรงนี้บ้างไม่มากก็น้อย