ถ้าจะทราบถึงคำตอบว่า เงินเฟียตดอลล่าร์จะ collapse เมื่อไหร่ เราต้องตามเฝ้าดูระบบเปโตรดอลล่าร์และผลกระทบของมัน ...ถ้าเมื่อไหร่ก็ตามที่ดอลล่าร์สูญเสียสถานะที่ใช้เอาเปรียบชาวโลกได้แล้วล่ะก็

นอกจากมันจะกวาดเอาความมั่งคั่งของผู้คนจำนวนมากไปแล้ว มันยังมีผลทางการเมืองและทางสังคมซึ่งเลวร้ายกว่าผลที่เกิดทางการเงินเสียอีกด้วย

The Rise & Fall of Bretton Woods

ในฐานะที่เป็นผู้ชนะในสงครามโลกครั้งที่สอง แถมยังครอบครองทองคำสำรองไว้มากกว่าทุกๆชาติ (ประมาณ 20,000 ตัน) สหรัฐจึงได้รับความเห็นชอบให้เป็นผู้จัดตั้งระบบการเงินของโลกใหม่ โดยให้มีดอลล่าร์เป็นศูนย์กลาง ที่เรารู้จักกันว่า ระบบการเงินของโลกตามสัญญา Bretton Woods

อธิบายอย่างง่ายๆ..ระบบ Bretton Woods คือการจัดการให้สกุลเงินของทุกๆประเทศอิงค่ากับยูเอสดอลล่าร์ในอัตราที่แน่นอน ในขณะที่ยูเอสดอลล่าร์ก็อิงค่ากับทองคำด้วยอัตราที่แน่นอน ..ทุกประเทศจึงต้องเก็บยูเอสดอลล่าร์ไว้เป็นทุนสำรองของประเทศเพื่อใช้ในการค้าระหว่างประเทศ หรือใช้แลกคืนเป็นทองคำในอัตราที่เป็นทางการ ($35/ออนซ์)

ประมาณช่วงปลายของทศวรรษ '60s สหรัฐมีการใช้จ่ายเงินอย่างฟุ่มเฟือย ทั้งเพื่อสวัสดิการสังคมและการสงคราม (เวียตนาม) รวมไปถึงการขาดดุลจำนวนมาก ทำให้ปริมาณเงินดอลล่าร์ที่หมุนเวียนในตลาดเพิ่มขึ้นจนมีผลต่อการอิงค่าทองคำที่มีอยู่ ...นานาประเทศจึงเริ่มแลกดอลล่าร์คืนเป็นทองคำตามอัตราทางการ (เริ่มจากฝรั่งเศส) ส่งผลให้ปริมาณทองคำของสหรัฐลดลงอย่างรวดเร็ว (จากจำนวน 20,000 เมื่อสิ้นสงครามโลกครั้งที่สอง เหลือประมาณ 8,100 ตันในปี 1971 ซึ่งเป็นตัวเลขที่ทึกทักว่าคงที่จนถึงปัจจุบัน)

ดังนั้น เมื่อ 15 สิงหาคม 1971 ปธน.นิกสันประกาศอย่างเป็นทางการยุติการแลกคืนดอลล่าร์เพื่อป้องกันการไหลออกของทองคำ สหรัฐยกเลิกคำสัญญาที่ให้ไว้เรื่องการแบ็คค่าดอลล่าร์ด้วยทองคำ..เป็นการสิ้นสุดระบบ Bretton Woods

แนวคิดของทุกประเทศที่เก็บดอลล่าร์ที่อิงกับทองคำเป็นทุนสำรอง..และเพื่อใช้เป็นสื่อในการค้าระหว่างประเทศ จบแล้ว เมื่อดอลล่าร์ไม่อาจแลกคืน ดีมานด์ดอลล่าร์ของประเทศต่างๆจึงลดลงอย่างแรง และที่ลดตามไปด้วยคืออำนาจซื้อของมัน

The Advent of the Petrodollar

OPEC มีการประชุมกันหลายครั้งมากหลังการสิ้นสุดลงของ Bretton Woods แสดงถึงความต้องการรักษามูลค่าจากรายรับของตน (มีการหารือกันถึงการขายน้ำมันเป็นทองคำด้วยซ้ำ).. เรื่องนี้ส่งผลให้ cartel น้ำมันแห่งนี้สร้างราคาน้ำมันได้สูงลิ่ว สมประโยชน์ทั้งกับสหรัฐ หลัง 15 สิงหาคม 1971 ...เรื่องทั้งหมดเป็นดังนี้ : -

ถ้าจะต้องทำให้ดอลล่าร์ยังคงเป็นที่ต้องการของโลกในการเป็นทุนสำรองของทุกประเทศ ก็ต้องหาเหตุบีบคั้นสร้างความต้องการให้ชาวโลกซะก่อน ...นิกสันกับคิสซิงเจอร์ประสบความสำเร็จจากการสร้างจุดเชื่อมของระบบ Bretton Woods ที่ล้มเหลวกับความต้องการน้ำมันของชาวโลก ...นี่คือกำเนิดของเปโตรดอลล่าร์

ระหว่างปี 1972 - 1974 สหรัฐและซาอุดิอารเบียบรรลุข้อตกลงในสัญญาที่เป็นซีรี่ส์ยาวเพื่อสร้างเปโตรดอลล่าร์ เหตุที่ต้องเป็นซาอุดิฯก็เพราะเป็นประเทศที่มีน้ำมันมากที่สุดและเป็นผู้นำของ OPEC ...และที่สำคัญ ราชวงศ์ของซาอุดิฯล้วนแล้วแต่มีการคอรัปชั่น

สาระสำคัญของสัญญาของระบบเปโตรดอลล่าร์คือ เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนที่สหรัฐจะปกป้องคุ้มครองรัฐบาลของราชวงศ์ซาอุด และมีข้อผูกพันธ์ทั้งการเมืองและการทหาร ....ซาอุดิอารเบียจะต้อง : -

ใช้อิทธิพลที่มีอยู่เหนือ OPEC รับรองให้ธุรกรรมการขายน้ำมันต้องอยู่ในเทอมของยูเอสดอลล่าร์เท่านั้น

รายรับของการขายน้ำมันในรูปเงินดอลล่าร์จะต้องลงทุนในพันธบัตรของสหรัฐ และใช้ดอกเบี้ยที่ได้จากพันธบัตรจ่ายเป็นค่าพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในประเทศให้กับบริษัทอเมริกันเท่านั้น

การันตีราคาน้ำมันให้เป็นไปตามความต้องการของสหรัฐ และป้องกันการห้ามการส่งออกของประเทศสมาชิกรายอื่นๆ

The Importance of the Petrodollar System

จากความต้องการใช้ดอลล่าร์ในการซื้อน้ำมันซึ่งเป็นโภคภัณท์ตัวสำคัญของชาวโลก ทำให้ทุกประเทศต้องเก็บดอลล่าร์ไว้เป็นรีเสิร์ฟของตนอีกครั้ง ..นี่เป็นการสร้างตลาดเทียมทางการเงินของยูเอสดอลล่าร์..ที่โดยธรรมชาติแล้วมันไม่มี ..นี่คือดีมานด์เทียม เพราะดอลล่าร์เป็นเพียงตัวกลางในธุรกรรมเท่านั้น ไม่มีอะไรเกี่ยวกับการผลิตหรือบริการจากสหรัฐ ประเทศที่เป็นเจ้าของสกุลเงินดอลล่าร์เลย ..นี่หมายความว่า : -

ยูเอสดอลล่าร์และพันธบัตรสหรัฐเพิ่มปริมาณมหาศาล..และเพิ่มอำนาจซื้อให้ดอลล่าร

สหรัฐมีสิทธิพิเศษในการนำเข้าสินค้าอิมปอร์ตรวมทั้งน้ำมัน..โดยไม่ต้องใช้เงินตราต่างประเทศเลย แค่พิมพ์ขึ้นมาเฉยๆ

ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากระบบเปโตรดอลล่าร์ ยากที่จะจินตนาการถึงได้เลย

The Weakening of the Petrodollar System

มาถึงวันนี้ ภูมิรัฐศาสตร์ในแถบตะวันออกกลางกำลังเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว จะเห็นได้จาก : -

สถานะทางยุทธศาสตร์บริเวณใกล้เคียงซาอุดิฯ กำลังเดินสะดุด

อิหร่าน ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับระบบเปโตรดอลล่าร์เลย กำลังก้าวมาเป็นดาวรุ่งในย่านนี้

การแทรกแซงของสหรัฐล้มเหลวในหลายๆเรื่อง ..รวมไปถึงการเกิดขึ้นของกลุ่มประเทศ BRICS ที่คงต้องทำให้มีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางเศรษกิจและความมั่นคงแน่ๆ

ทั้งหมดนี้ล้วนแต่มีผลต่อความยั่งยืนของเปโตรดอลล่าร์ทั้งนั้น

ความสัมพันธื สหรัฐ/ซาอุดิฯ กำลังเลวร้ายลงเรื่อยๆ ..ซาอุดิฯไม่พอใจที่สหรัฐไม่รักษาสัญญาที่จะปกป้องราชวงศ์ซาอุด เพราะสหรัฐควรต้องโจมตีศัตรูที่อยู่ใกล้เคียงเช่น ซีเรีย และอิหร่าน ทำให้ซาอุดิฯคิดว่าตนก็ไม่ต้องรักษาสัญญา เช่นการขายน้ำมันเป็นดอลล่าร์เช่นกัน

ซาอุดิฯยังไปไกลกว่านั้นอีก โดยเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์กับสหรัฐ จนเริ่มมีเสียงจากทางฝ่ายอเมริกันที่อาจต้องมีการนำ "ประชาธิปไตย" เข้ามาในซาอุดิฯซะที

Conclusion

ตั้งแต่ช่วงปี '60s ..นานก่อนที่จะมีการยกเลิกระบบ Bretton Woods ซะอีก ..ที่โลกคิดว่าน่าจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ (paradigm shift) ในระบบการเงิน....และเช่นกันในวันนี้ที่โลกก็กำลังเห็นว่า paradigm shift เป็นเรื่องที่เลี่ยงไม่ได้แล้ว

Ron Paul พูดว่า "เรารู้แน่แล้วว่า วันที่กลุ่มผู้ผลิตน้ำมันต้องการขายน้ำมันแลกทองคำกำลังใกล้เข้ามา แล้วเราจะได้รู้ว่าดอลล่าร์ต้อง collapse แน่ๆ